رابطه ترامتنی عنوان های متون نثر تاریخی از آغاز دوره اسلامی تا پایان دوره افشاریه

تأثیرگذاری و تأثیر­پذیری آثار تاریخی از یکدیگر شرایط ویژه­ای را برای مکالمه آن ها در بستر تاریخ فراهم کرده است و همواره در رابطه­ای ترامتنی با یکدیگر قرار گرفته­اند، تا جایی که حتی عنوان­های این آثار نیز از این تأثیر و تأثر بی­بهره نمانده است. عنوان­های متون تاریخی نقش مهم و تأثیرگذاری در آفرینش عناوین آثار تاریخی پس از خود دارند؛ از این رو می­توان گفت این عناوین نیز در طول حیات خود، همواره در یک رابطه ترامتنی ویژه قرار گرفته­اند. این تحقیق با بررسی عنوان­های آثار نثر تاریخی از آغاز دوره اسلامی تا پایان دوره افشاریه، بر اساس نظریه ترامتنیّت ژنت، سعی در اثبات رابطه ترامتنی عناوین آثار نثر تاریخی در طول حیاتشان دارد. در نظریه ترامتنیّت ژنت، «عنوان»، پیرامتنی است که در جایگاه آستانه ورود به متن قرار می­گیرد؛ یعنی در نقطه­ای که نه کاملاً مستقل از متن اثر است و نه کاملاً وابسته به آن و همین جایگاه آستانه­ای است که آن را از دیگر بخش­های یک اثر متمایز می­کند. مقاله حاضر در پایان به این نتیجه دست می­یابد که عنوان­های نثر تاریخی در محدوده مورد مطالعه، رابطه ترامتنی خود را در گونه­هایبینامتنی، سرمتنی و بیش­متنی برقرار کرده­اند. همچنین ارتباط بینامتنی عناوین کتاب­های نثر تاریخی با متون آن ها و تأثیرپذیری عنوان­ها از شیوه نگارش کتاب­های نثر تاریخی، از دیگر دستاوردهای این مقاله است.